Κλασματική φωτοθερμόλυση με laser Mosaic για Θεραπεία των ραγάδων
Οι ραγάδες αποτελούν συνηθισμένες δερματικές βλάβες, που θεωρούνται πολύ αντιαισθητικές από πολλούς ασθενείς. Χαρακτηρίζονται από ευρείες γραμμικές λωρίδες ατροφικού ή ρυτιδωμένου δέρματος που παρατηρούνται σε περιοχές του σώματος όπου το δέρμα τεντώθηκε πολύ λόγω εγκυμοσύνης ή παχυσαρκίας σε ενήλικες ή απότομης αύξησης του ύψους και της καμπυλότητας του σώματος σε έφηβες. Στο 90% των εγκύων παρατηρούνται ραγάδες, οι οποίες οφείλονται σε ένα συνδυασμό ορμονικών παραγόντων και αυξημένη πλάγιας πίεσης στο συνδετικό ιστό.
Η κατανομή των ραγάδων εμφανίζει μεγάλες διαφορές από περίπτωση σε περίπτωση, αλλά αυτές κατά κανόνα εμφανίζονται στην κοιλιά, τους γλουτούς, τους μαστούς και τα άκρα. Οι γυναίκες αναπτύσσουν ραγάδες συχνότερα από ότι οι άνδρες και οι μελέτες δείχνουν ότι το 70% των εφήβων κοριτσιών και το 40% των εφήβων αγοριών εμφανίζουν τις βλάβες αυτές.
Τι συμβαίνει στο δέρμα όταν τεντώνεται το δέρμα;
Επέρχεται ρήξη των ινών του κολλαγόνου του χορίου, ελαστόλυση και αποκοκκίωση μαστοκυττάρων, με αποτέλεσμα αλλαγές των ελαστικών ινών και διάσπαση του σταυροσυνδεδεμένου κολλαγόνου. Ετσι δημιουργούνται οι χαρακτηριστικές μακρυές γραμμικές ουλές του δέρματος που ονομάζονται ραγάδες.
Θεραπεία
Η θεραπεία των ραγάδων (striae distensae) είναι δύσκολη έως ακατόρθωτη. Έχουν χρησιμοποιηθεί αρκετές μέθοδοι μέχρι σήμερα, αλλά η επιτυχία τους ήταν μέτρια. Η κλασματική φωτοθερμόλυση (fractional photothermolysis) αποτελεί μια νέα θεραπευτική επιλογή για τις ραγάδες της κοιλιακής χώρας.
Οι ραγάδες αποτελούν ένα πραγματικό αισθητικό πρόβλημα τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες και για τη θεραπεία τους υπάρχουν αρκετές μέθοδοι, όπως η τοπική τρετινοϊνη, το UV φως, το έντονο παλμικό φως (IPL), το παλμικό λέιζερ χρωστικής (PDL) και άλλα μη αφαιρετικά λέιζερ. Η κλινική μας εμπειρία έχει δείξει ότι είναι δύσκολο να επιτύχει η θεραπεία των ραγάδων αφού, από τις παραπάνω μεθόδους, καμία δεν έχει αποδειχθεί καλύτερη από την άλλη. Παρότι οι αποδόμηση του κολλαγόνου κατά τη διάταση και χορίου, ελάχιστες μέθοδοι θεραπείας έχουν ως στόχο την ατροφική πλάκα και την ανομοιόμορφη επιφανειακή υγή. Μέχρι πρόσφατα, πολλές θεραπείες εστιάζονται στη μείωση του ερυθήματος των κόκκινων ραγάδων ή στην αύξηση της μελάχρωσης των λευκών ραγάδων, επηρεάζοντας ελάχιστα την αναδιαμόρφωση του κολλαγόνου.
Οι γνωστές μέθοδοι αντιμετώπισής των ραγάδων είναι. τοπικές θεραπείες με καλλυντικά που περιέχουν τρετινοϊνη 0,1%, μεμονωμένα ή σε συνδυασμό με γλυκολικό οξύ 20%, ή συνδυασμό γλυκολικού οξέος 20% και L-ασκορβικού οξέος 10%. Στις θεραπευτικές αυτές αγωγές έχει προστεθεί και η μικροδερμοαπόξεση και ο μικρονυγμός (skin needling) για ενίσχυση της διείσδυσής τους. Οι παραπάνω θεραπείες έχουν αποφέρει ποικίλα αισθητικά αποτελέσματα μειώνοντας την ερυθρότητα και το μέγεθος των ραγάδων, αλλά έχουν πολύ μικρότερη επιτυχία στις μεγαλύτερης διάρκειας και πιο ατροφικές λευκές ραγάδες (striae albae).
Laser
Ο συνηθέστερος τρόπος αντιμετώπισης των ραγάδων είναι η θεραπεία με λέιζερ
Για τη θεραπεία των ραγάδων έχουν χρησιμοποιηθεί τόσο αφαιρετικά (ablative) όσο και μη αφαιρετικά (non ablative) λέιζερ.
Μη αφαιρετικά Laser
Τα μη αφαιρετικά λέιζερ, όπως το παλμικό λέιζερ χρωστικής (PDL) και οι πηγές φωτός, όπως το UV φως και το έντονο παλμικό φως (IPL) έχουν αποφέρει ελάχιστη βελτίωση. Το συχνότερα χρησιμοποιούμενο μή αφαιρετικό λέιζερ είναι το PDL που εκπέμπει στα 585-nm σε χαμηλότερες πυκνότητες ενέργειας (2-4 J/cm2).
Το flashlamp PDL που εκπέμπει στα 584 nm έχει αναφερθεί ότι θεραπεύει τις κόκκινες ραγάδες ( striae rubrae) και αυξάνει την ποσότητα του κολλαγόνου στην εξωκυττάρια ουσία τους. Ωστόσο, το 585-nm PDL με έντονη υπέρχρωση όταν χρησιμοποιούνται σε σκουρότερους τύπους δέρματος. Το λέιζερ 585-nm PDL έχει αποδειχθεί ότι μειώνει το ερύθημα των κόκκινων ραγάδων με ελάχιστη αναδιαμόρφωση ιστών. Χρησιμοποιώντας μέγεθος κηλίδας 10 mm και χαμηλή πυκνότητα ενέργειας (3,0 J/squ.cm) μπορεί να παρατηρηθεί κλινική βελτίωση των ραγάδων Παρότι το μήκος κύματος του 585-nm PDL αντιστοιχεί στην ανώτερη τιμή απορρόφησης της αιμοσφαιρίνης, τα αποτελέσματά τους έδειξαν τελική βελτίωση των επιφανειακών προτύπων και της υφής των ραγάδων ενώ από ιστολογική άποψη, οι ραγάδες ανέκτησαν φυσιολογική περιεκτικότητα ελαστίνης σε σύγκριση με το φυσιολογικό δέρμα. Το 585-nm PDL σε χαμηλές πυκνότητες ενέργειας είχε ευεργετική επίδραση στη μείωση του βαθμού ερυθήματος των κόκκινων ραγάδων, χωρίς κλινική αλλαγή των λευκών ραγάδων.
Επιπρόσθετα, το ολικό κολλαγόνο ανά γραμμάριο ξηρού βάρους του ληφθέντος δείγματος ιστού αυξήθηκε ελαφρώς στις ραγάδες όπου χρησιμοποιήθηκε το PDL.. Κατά συνέπεια, η επίδραση της μη-αφαιρετικής θέρμανσης του χορίου με το 585-nm PDL στο χόριο συνέβαλε τελικά στην αναδιαμόρφωση των ιστών. Ωστόσο έχει παρατηρηθεί ότι το συγκεκριμένο λέιζερ προκαλεί υπέρχρωση στους σκουρότερους τύπους δέρματος. Έτσι, η χρήση του είναι περιορισμένη σε αυτό τον πληθυσμό ασθενών. Από τα άλλα μη αφαιρετικά λέιζερ, η χρήση του IPL έχει αναφερθεί ότι επιφέρει κλινική και μικροσκοπική βελτίωση των κόκκινων ραγάδων, αλλά έχει ελάχιστη επίδραση στις λευκές ραγάδες ενώ η UV ακτινοβολία έχει αποδειχθεί ότι επιφέρει αναμελάγχρωση (repigmentation) των λευκών ραγάδων. Η βελτίωση οφείλεται σε αύξηση της χρωστικής μελανίνης, υπερτροφία των μελανοκυττάρων και αύξηση του αριθμού τους. Ωστόσο, το αποτέλεσμα αυτό είναι παροδικό και απαιτούνται θεραπείες συντήρησης.
Αφαιρετικά Laser
Τα αφαιρετικά λέιζερ απαιτούν σημαντικό χρόνο ανάρρωσης και έχουν χειρότερο προφίλ ανεπιθύμητων ενεργειών, στις οποίες περιλαμβάνονται η δυσμελάχρωση και ουλοποίηση. Σήμερα δέν χρησιμοποιούνται πλέον.
Η νέα ιδέα
Η κλασματική φωτόθερμόλυση είναι μία νέα ιδέα που περιλαμβάνει τη χρησιμοποίηση σειρών μικροσκοπικών ζωνών θερμικής βλάβης σε σχέδιο ''μωσαικού'' για να διεγείρει θεραπευτική απόκριση. Επιπλέον, έχει αποδειχθεί ότι αυτή η τεχνική προκαλεί αναδιαμόρφωση των ιστών και του κολλαγόνου.Οι ασθενείς κατά κανόνα υποβάλλονται σε θεραπείες με 6 εφαρμογές, με μεταβλητή πυκνότητα ανά εφαρμογή και περιοχή κάλυψης περι τα 500 τετραγωνικά εκατοστά ανά θεραπεία. Σε αντίθεση με τα παραδοσιακά λέιζερ, που προκαλούν συρρέουσα θέρμανση των περιοχών των χρωμοφόρων του δέρματος, η κλασματική φωτοθερμόλυση δημιουργεί εκατοντάδες έως χιλιάδες μικροθερμικές ζώνες (MTZ) που αφήνει άθικτο τον μεταξύ τους ιστό. Αυτό δίνει η δυνατότητα θεραπείας του 10% της επιφάνειας του δέρματος μέχρι το βαθύ χόριο με μία φορά, ενώ μένει άθικτος ο περιβάλλων ιστός. Η επούλωση προκύπτει από τα παρακείμενα στις ΜΤΖ επιδερμικά κύτταρα. Έχει αποδειχθεί ότι 24 ώρες μετά την κλασματική φωτοθερμόλυση, παρατηρείται συνέχεια (continuity) της επιδερμικής βασικής στοιβάδας και μέσα σε 7 ημέρες λαμβάνει χώρα πλήρης σύγκλειση της επιδερμίδας. Η χρήση, της πολύ οικονομικής, αυτής θεραπείας (το κόστος της οποίας ειναι πολύ προσιτό απ' όλους) συνεπάγεται γρήγορη επούλωση, ελάχιστο χρόνο ανάρρωσης και ελάχιστες ανεπιθύμητες ενέργειες. Αυτό όμως δέν σημαίνει αυτομάτως εξάλειψη των ραγάδων.
Παρ' όλα αυτά, εν τέλει η κλασματική φωτοθερμόλυση είναι μιά συνετή επιλογή ακόμη και εάν τα αποτελέσματα δέν είναι τα ιδανικα, αφου οι ραγάδες , (ακριβώς επειδή οι ραγάδες είναι ουλές), δέν πρόκειται ποτέ να εξαληφθούν.